Kattenberg in Heiloo
Naam: De Kattenberg (Heiloo, Noord-Holland)
Soort: Heuvel met lindeboom
Adres: Kennemerstraatweg te Heiloo, tegenover Huize Nijenburg (Heiloörbos)
Een kunstmatig opgeworpen heuvel
Over het ontstaan van de Kattenberg is weinig bekend, maar archeologen vermoeden dat de heuvel kunstmatig is en ergens uit de Late Middeleeuwen stamt. Volgens overlevering is de heuvel rond 1707 ontstaan (of verhoogd) tijdens het uitgraven van de vijvers op het landgoed Nijenburg, dat schuin tegenover de Kattenberg ligt. In diezelfde tijd is ook de linde geplant. Het is jammer dat er nooit archeologisch onderzoek is gedaan. Als je naar de naam van de heuvel kijkt, kan die mogelijk ouder zijn omdat katten vaak in verband worden gebracht met heidense gebruiken. Wie weet bevinden zich onder de Kattenberg nog restanten van een grafheuvel. Van Heiloo is bekend en bewezen dat er in voorchristelijke tijd een zonnecultus heeft bestaan, waar rituele handelingen werden verricht en godinnen en goden werden vereerd.
Freya, katten en lindebomen
Katten worden vanouds aan de godin Freya, de Germaanse godin van liefde, schoonheid, lust, strijd, lente, bloemen, magie en feeën, gerelateerd. Zij wordt vaak afgebeeld met boskatten die haar strijdwagen voorttrekken. Liefde en schoonheid worden ook aan linden toegeschreven. Er gaan verhalen rond dat feeën het heerlijk vinden om onder deze bomen te vertoeven.
Bij de Germanen waren lindebomen, met hun hartvormige bladeren, ook aan Freya gewijd. Onder deze bomen werd recht gesproken, er werden vonnissen geveld, huwelijken gesloten, er werd vergaderd, gedanst, gedronken en bemind. Een tijdlang heeft er onderaan de heuvel een bord gestaan waar Freya ook in verband met de Kattenberg werd genoemd. Dat bord is verdwenen en er is nu een algemeen bord voor in de plaats gekomen.
Aanhoudende aantrekkingskracht
Vanaf het begin van de 20e eeuw zijn de heuvel en het nabij gelegen speelveld een plaats van religieuze, politieke en spirituele bijeenkomsten geweest.
In de tijd dat mensen nog niet massaal met vakantie gingen was het voor gezinnen een goedkoop uitje om zich te verpozen in de nabijheid van de Kattenberg. Ook werden er vanuit de omgeving schoolreisjes naar deze plek georganiseerd, waar grote groepen kinderen naar hartenlust kunnen ravotten.
De Kattenberg oefent heden ten dage nog steeds aantrekkingskracht uit. Het is een geliefde plaats voor jong en oud. Je kunt hier genieten van het uitzicht en je omhuld voelen door de liefdevolle, zachte, vrouwelijke energie van de boom. Het is dan ook geen wonder dat het een gewild decor is voor bruidsreportages. Triest is dat de plek soms ook vandalen trekt, die de boom met graffiti bekladden.
Rituelen bij de lindeboom
Hoewel de heuvel altijd druk wordt bezocht is het goed mogelijk om er een ritueel te houden. Mijn ervaring is dat omstanders vaak zeer geïnteresseerd zijn, soms wachten ze om er vragen over stellen. Nadat er graffiti was ontdekt hebben we een ritueel voor de linde gehouden. Later vroeg een voorbijganger of we dat voor de ziel van de boom hebben gedaan.
De Kattenberg en de lindeboom bezoeken
Als je vanuit Castricum en Limmen via de Rijksweg die overgaat in de Kennemerstraatweg door Heiloo rijdt, zie je ongeveer een kilometer na de rotonde bij het Witte Kerkje aan je linkerhand de Kattenberg liggen, een opvallende heuvel waar bovenop een prachtige linde staat die ruim 300 jaar oud is.
Het is niet mogelijk om de auto te parkeren aan de kant van de weg waar de Kattenberg ligt. Een kilometer na de rotonde bij het Witte kerkje in Heiloo in de richting van Alkmaar, zie je aan de rechterkant van de Kennemerstraatweg ter hoogte van het boswachtershuisje van Landgoed Nijenburg een bord waarop staat Nijenburg na 200 meter en een pijl naar rechts, even verderop een bord met een P dat aangeeft waar je moet parkeren voor het Heilooër bos. Je wordt dan rechtsaf naar een smalle weg – de Nijenburgerweg – geleid. Om bij de Kattenberg te komen steek je de Kennemerstraatweg over bij de vluchtheuvel en loop je 100 meter terug in de richting van het centrum van Heiloo tot je bij de Kuillaan bent aangekomen, die ga je in en vervolgens neem je het eerste bospad aan je linkerhand dat evenwijdig aan de weg loopt. Na 100 meter lopen ben je op de plaats van bestemming. De Kattenberg is via een ijzeren trap aan beide zijden te beklimmen.
Ineke Bergman
Meer lezen over Godinnen en Heilige Bronnen in Nederland
- ‘Godinnen van eigen bodem’, Ineke Bergman, ISBN 978 90 7740835 3, Uitgever A3 boeken, Geesteren, www.A3boeken.nl, zie ook: facebook.com/godinnenvaneigenbodem
- ‘Heilige Bronnen in de Lage Landen’, Diverse auteurs, ISBN 978 94 91557 09 5, Uitgever A3 boeken, Geesteren, www.A3boeken.nl
Bekijk de kaart met alle krachtplaatsen
Lees alle artikelen betreffende krachtplaatsen
Schrijven over een krachtplaats, help je ons mee?
