Naam: Vorstengraf Oss
Soort: Grafheuvel
Adres: Zwaardweg in Oss, postcode 5342
Het Vorstengraf
Het Vorstengraf bij Oss is niet alleen een van de bekendste paalgraven in Nederland maar het is het grootste paalgraf van Nederland. De grafheuvel is in de ijzertijd (ongeveer 600 voor Christus) aangelegd, over een oudere prehistorische begraafplaats uit de bronstijd (ongeveer 1800 voor Christus). De grafheuvel was drie meter hoog en had een diameter van 54 meter. Door werkzaamheden rondom het knooppunt Paalgraven is het niet meer geheel aanwezig, maar het paalgraf is enkele jaren geleden gerestaureerd en een bezoekje meer dan waard. Naast dit Vorstengraf ligt nog een tweede vorstengraf en enkele andere paalgraven, die deel uitmaken van een grotere groep grafheuvels op een hooggelegen deel van het natuurgebied de Maashorst.
Het Vorstengraf wordt zo genoemd omdat er diverse grafgiften in zijn gevonden, die een vorst waardig zouden zijn. Het belangrijkste is een ritueel gebogen ruiterzwaard dat met goud is afgezet. Dergelijke uit Mindelheim (Duitsland) afkomstige zwaarden werd normaliter niet gebogen. Het zou goed kunnen dat het hier wel is gebeurd, om te voorkomen dat de geest van de overledene het zwaard nog zou kunnen gebruiken. Ook is er een bronzen wijnemmer (situla) gevonden die uit het Oostelijk alpengebied komt en daar werd gebruikt als wijnemmer. Hier in het Vorstengraf is hij echter gebruikt als urn. In de urn zaten naast de resten van de gecremeerde overledene, nog verschillende andere voorwerpen. Zo zaten er onder andere het kromme zwaard, een mes, een scheermes en twee paardenbitten in.
De andere paalgraven
Direct naast het Vorstengraf liggen nog vier grafheuvels en circa 400 meter verderop is er nog een rij met grafheuvels. Deze laatste bevinden zich in het gebied De Zevenbergen (of ook wel De Zeven Bergen, gelegen bij de buurtschap Zevenbergen). In de bronstijd en vroege ijzertijd (ongeveer 2000-500 voor Christus) werden hier regelmatig mensen begraven. Bij recent onderzoek in 2004 zijn er 8 paalgraven blootgelegd. Vanaf de snelweg zijn deze (gereconstrueerde) grafheuvels zichtbaar. Het gebied ligt ingesloten in het knooppunt Paalgraven tussen provinciale – en snelwegen, maar is via een voetgangersbrug toegankelijk.
Onder een van de grafheuvels, nummer 7, zijn zeer bijzondere voorwerpen gevonden. Waarschijnlijk ligt ook hier een belangrijk persoon begraven, vergelijkbaar met het nabijgelegen Vorstengraf. In deze grafheuvel zijn resten van een brandstapel gevonden. Tussen het verkoolde eikenhout lagen er meer dan 1000, grotendeels verbrande, bronzen krammetjes, waarschijnlijk deel van een rijk versierd paardentuig. Naast de brandstapel stond een urn met daarin de resten van volwassen man, tussen 25 en 35 jaar oud.
Germaanse krachtplek
Zoals vaker zijn ook deze grafheuvels plekken met een krachtige energie. Het was niet gebruikelijk om alle overledenen in een grafheuvel te plaatsen. Ook al zijn er in Nederland zo’n 1700 grafheuvels gevonden, er werd slechts een klein deel van de overledenen in een paalgraf begraven. Waarom werden deze mensen wel hier begraven (vaak na crematie)? Gebeurde dit in combinatie met een ritueel? Je kunt je hier op deze plek heel goed voorstellen hoe die hier vroeger hebben plaatsgevonden. De vondst van het ritueel gebogen zwaard ondersteunt dat er ceremoniële handelingen verbonden zijn aan deze plek. Waarom werd dit zwaard gebogen? Mogelijk om ervoor te zorgen dat de geest van de overledene dit zwaard opnieuw zou gebruiken?
Het klinkt gek misschien, maar ondanks de rondrazende auto’s rondom beide grafheuvel groepen hangt hier een mystieke sfeer, die moeilijk met woorden te duiden is. Het lijkt alsof de tijd er in een ander tempo vloeit. Er hangt een sterk aardende energie en het is relatief makkelijk om daar een dieper contact te maken met Moeder Aarde.
Verhalen
Zoals vaker in Nederland, en zeker in Brabant zijn er volksverhalen gekoppeld aan (pre)historische begraafplaatsen. Zo ook bij het Vorstengraf. Deze grafheuvel wordt ook wel Hansjoppenberg genoemd. Er zijn verschillende verhalen bekend over deze kabouter, Hans Sjoppen genaamd. Zo vertelt men dat hij met mensen meeliep op de heide tussen de Peel en Maaskant (vlakbij gelegen gebied). Als men bij de grafheuvel kwam, dan zei hij: ‘tot ziens, ik ben er!’, of in het Brabants ‘Houdoe wônne, ik zè dr’. Volgens Jan de Quay uit Beers bestonden er twee versies voor het ontstaan van deze sage: bij de ene zou een zekere Hans Joppen op deze berg zijn vrouw hebben vermoord, bij de andere zou Joppen zelf daar door moord om het leven zijn gekomen (en daar zijn begraven).
Ook over de naastgelegen paalgraven de Zevenbergen bestaat een prachtig volksverhaal. Het gebeurde eens dat acht mensen bij een kolenbrander kwamen en om onderdak vroegen. De kolenbrander was echter een boef en bedwelmde het gezelschap. Een van de acht gasten vertrouwde het niet en was eerder al weggevlucht. De zeven anderen werden gedood en hun lichamen werden begraven bij de hut van de kolenbrander. De ontsnapte persoon riep enkele stamhoofden van de nabij gelegen dorpen bijeen voor onderzoek. Onder een oude eik werd de kolenbrander veroordeeld tot de dood. Vlak bij de hut werd een galg opgericht, maar zelfs bij de blik hierop bleef de kolenbrander volhouden onschuldig te zijn. De aarde begon te beven en zeven gebalde vuisten kwamen uit de aarde omhoog. Ook kwam er een zwart monster uit de bossen en sleepte de kolenbrander mee. Hij werd nooit meer teruggevonden. De zeven vuisten werden zeven kleine bergen (paalgraven).
Interessant feitje: bij een van de grafheuvels van de Zevenbergen (heuvel 2) is daadwerkelijk een galg gevonden, die in de 13e eeuw zou zijn opgericht. Aan de rand van deze prehistorische begraafplaats liggen drie graven, waarvan er een is van een jonge man met de handen op de rug gebonden.
Het Vorstengraf bezoeken
Zwaardweg in Oss, tussen de Paalgravenlaan en het Hans Joppenpad. Goed te bereiken via de ingangsweg naar het bedrijventerrein Vorstengrafdonk in Oss. Zie ook de bijgevoegde afbeelding.
Het gebied van de grafheuvels van Zevenbergen is wat minder makkelijk toegankelijk, want het ligt in gesloten tussen de wegen van het knooppunt Paalgraven. De ingang van het voetgangerspad is aan het einde van de Graafsebaan, direct aan de andere zijde van de kruising met de N324. Aan het einde van het pad links aanhouden. Via de loopbrug, onder het viaduct door langs de snelweg, kun je het gebied bereiken. Zie ook de bijgevoegde afbeelding.
Auteur: Saskia Basten. Saskia is Transformatie coach en trainer en werkt op het snijvlak van persoonlijke en spirituele ontwikkeling. Ze geeft onder meer Godinnentrainingen. Deze zijn geworteld in traditie (zoals Keltische, Germaanse en de Christelijke cultuur), maar laten je ook zien hoe je de Godin nu nog steeds kan ervaren. Bijv. in de natuur, in Mariakapellen, op krachtplaatsen èn in jou. Meer informatie: http://saskiabasten.nl/godin/
Bronnen
https://nl.wikipedia.org/wiki/Vorstengraf_%28Oss%29
http://www.brabantbekijken.nl/2013/04/wat-doet-die-kabouter-daar-in-ons.html
Bekijk de kaart met alle krachtplaatsen
Lees alle artikelen betreffende krachtplaatsen
Schrijven over een krachtplaats, help je ons mee
